برای کنکور چگونه خلاصه نویسی کنیم؟
یاد بگیریم چگونه خلاصه نویسی کنیم؟
ویژگی ها و اثرات مثبت خلاصه نویسی بر افزایش راندمان مطالعه بر کسی پوشیده نیست. خلاصه نویسی باعث می شود تا مطالب مهم و کلیدی در سریع ترین زمان ممکن دوباره یادآوری گردد. این کار باعث می شود تا به نوعی از استرس ما کاسته و در زمان صرفه جویی شود. حال سوال این است که چگونه خلاصه نویسی کنیم؟
روش های متفاوتی برای خلاصه نویسی وجود دارد. مثلا شما می توانید دور یا زیر مطالب خط بکشید. آن ها را دسته بندی کرده و یا از یادداشت برداری و حاشیه نویسی استفاده کنید. اما شاید بتوان ادعا کرد اگر با آموزش روش خلاصه نویسی درختی رتبه ها آشنا شوید، متوجه خواهید شد که این شیوه نسبت به بقیه برتری دارد.
در روش هایی مانند علامت زدن و یا هایلایت کردن، احتمال اینکه مطالب متمایز شده عادی شده و یا چندان به چشم نیاید وجود دارد. بعلاوه برای مباحثی که در دارای زیر شاخه های زیادی هستند، کمکی به سازماندهی ذهن نمی کند. اما در خلاصه نویسی درختی این نواقص رفع شده و اطلاعات به طور مرتب در مغز ثبت می شوند.
آموزش روش خلاصه نویسی درختی رتبه ها به سادگی
اگر در صدد کشف رموز موفقیت نفرات برتر کنکور باشیم، خواهیم فهمید که یکی از بزرگترین آن ها مرور منظم و جمع بندی است. ممکن است با خود بگویید که همه کنکوری ها این کار را انجام می دهند اما مشاوره با تک رقمی های کنکور نشان داده است که تکنیک های به کار رفته برای خلاصه برداری اهمیت بسیار زیادی در کیفیت مرور دارد.
مشاوران ایران تحصیل از طریق بررسی شیوه های خلاصه نویسی این افراد، دریافته اند که آن ها برای دروس مختلف اعم از حفظی و فرمولی شیوه های مختلفی را به کار می برند. بنابراین برای اینکه بداینم چگونه خلاصه نویسی کنیم؟ بهتر است با ماهیت دروس آشنا باشیم و دروس تخصصی، عمومی، تشریحی و فرمولی را با یک روش یکسان نکته برداری نکنیم.
یک دور بخوانید
قبل از اینکه شروع به خلاصه نویسی کنید، درک کلی از نکات به ویژه نکات مهم داشته باشید. اگر از همان ابتدا شروع به خلاصه نویسی کنید، این احتمال وجود دارد که از نکات مهم غافل شوید و مباحث کم اهمیت را یادداشت کنید. البته سعی کنید مطالب کتاب اصلی، تست و راهنما را به صورت مجموعه ایی بخوانید.
از تیتر یا سر فصل شروع کنی
در آموزش روش خلاصه نویسی درختی رتبه ها معمولا توصیه می شوند که اسم درس، فصل یا مبحثی که دارای زیر شانه یا ناکات مهم است را در سمت چپ بنویسید. سپس اگر زیر مجموعه ها خود دارای زیر بخش بودن دوباره برای آن ها شاخه بکشید. میتوانید به جای خطوط صاف از خطوط موج دار یا شکسته استفاده کنید.
مفصل ننویسید
قانون خلاصه نویسی درختی این است که فقط نکات کلیدی یادداشت شود. شما باید حدود 20 درصد از مطالب را در درخت بگنجانید و با نگاه به آن ها تمامی مطالب در ذهنتان مرور شود. این کار در تقویت حافظه بسیار تاثیرگذار است و ذهن شما را فعال می شکند.
از دو یا چند رنگ استفاده کنید
بهتر است سرشاخه، شاخه ها و زیرشاخه ها را با رنگ های متفاوت بنویسید. این کار کمک می کند تا علاوه بر اینکه خواندن برایتان کسل کننده نباشد، نوشته ها در ذهن شما تثبیت شود.
با خط خوانا بنویسید
در بهترین روش درس خواندن برای کنکور ، جمع بندی یا خلاصه نویسی باید به نحوی باشد که در هنگام خواندن شما را در مورد کلمات مردد نکند و برایتان جذاب باشد. نوشتن تاریخ در بالای صفحه را نیز فراموش نکنید.
از نرم افزارها استفاده کنید
به جای اینکه درخت دانش را دست نویسی کنید، می توانید با ورد این کار را انجام دهید. البته ممکن است انجام این روش کمی زمان بر باشد اما مرتب و تمیز بودن آن مزیت خوبی محسوب می شود. علاوه بر این، نرم افزارهایی مانند mindmeister و یا mindmanager هم برای این منظور مناسب هستند.
نقاشی کنید
یکی از جالبترین تکنیک های مطالعه در خلاصه نویسی این است که می توانید به جای نوشتن از اشکال مرتبط و نقاشی استفاده کنید. این تصویر سازی یک نکته کلیدی برای پاسخ به چگونه خلاصه نویسی کنیم؟ است، چرا که ماندگاری طولانی در ذهن خواهد داشت.
برای دروس حفظی و فرمول دار چگونه خلاصه نویسی کنیم؟
دروس عمومی و آن دسته از دروس اختصاصی که حفظی هستند کمی متفاوت با دروس فرمول دار خلاصه بندی می شود. برای دروس فرمولی کافی است که فرمول ها و قواعد را یادداشت کنید. سپس برای هر کدام از فرمول ها یک تست و یا نمونه بنویسید تا نیازی نباشد دوباره به کتاب مراجعه کنید. نوشتن استثناعات را نیز لحاظ کنید
در مورد دروس حفظی نیز همانطور که در آموزش روش خلاصه نویسی درختی رتبه ها آورده شده، بهترین روش صحیح خلاصه نویسی همان شیوه درختی است. هیچ گاه سعی نکنید که از کتاب کپی برداری کنید. ابتدا تمام مبحث مورد نظر را بخوانید و چکیده ذهن خود را که مطالب مهم هستند بر روی کاغذ بیاورید.
اگر می خواهید که این خلاصه بردی ها مدام جلوی چشمتان باشد، پیشنهاد می شود آن ها را بر روی در و دیوار اتاق مطالعه خود و یا جاهایی که بیشتر به آن ها رفت و آمد می کنید بچسبانید. البته به یاد داشته باشید که حفظ فرمول به معنای توانایی مطلق برای حل مسائل نیست. شما برای کسب این مهارت به تست و تمرین زیاد نیاز دارید.
قانون های طلایی خلاصه نویسی درختی
تا به اینجا یاد گرفتیم که چگونه خلاصه نویسی کنیم؟ حال می دانیم که بهترین روش برای سازماندهی و بسته بندی محتواهای خوانده شده، همان خلاصه نویسی درختی است. این روش به نام های دیگری مانند درخت دانش، درخت حافظه، نقشه ذهنی، شبکه مغزی و طرح سامان دهی نیز معروف است که از جمله تکنیک های مطالعه است.
بهتر است به دنیال خلاصه نویسی های دیگران نباشید. هر کسی زبان و شیوه منحصربفرد خود را دارد. آموزش روش خلاصه نویسی درختی رتبه ها به ما نشان می دهد که اگر به زبان خودمانی مطالب را بنوسید، مطمئنا در بازیابی مطالب موفق تر خواهید بود. حتی می توانید از رمزگذاری ها برای به خاطر سپردن استفاده کنید
خلاصه نویسی درختی ممکن است برای دروسی مثل زیست شناسی که تقریبا خط به خط آن مهم است، چندان کارآمد نباشد. البته شما میتواید ببه منظور ساماندهی کلی مطالب آن ها را به شکل درختی درآورید، اما شاید با این کار نتوانید روزهای جمع بندی تمامی مطالب ریز و درشت را در ذهن خود بازیابی کنید.
خلاصه مطالب
در این مقاله با ارائه آموزش روش خلاصه نویسی درختی رتبه ها نکاتی را در مورد بهترین شیوه خلاصه نویسی یاد آوری کردیم. چنانچه می خواهید یاد بگیرید که برای رشته هیا مختلف چگونه خلاصه نویسی کنیم؟ می توانید در تمامی از ساعت 8 صبح تا 12 شب با همکاران ما تماس بگیرید و از روش درست خلاصه نویسی درختی مطلع شوید.
ضمنا
بد نیست بدانید
5 دلیل اهمیت خلاصه نویسی
خلاصه نویسی مزایای زیادی داره که تو این قسمت مهم ترین این مزایا رو گفتیم تا داوطلبایی که هنوز برای نوشتن خلاصه مردد هستن با اطلاع از مزایای این روش یادداشت برداری برای یادگیری مباحث ، بتونن درست ترین تصمیم رو بگیرن .
اطمینان از یادگیری مطالب درسی
از اولین و مهم ترین مزایای خلاصه نویسی میشه به یادگیری بهتر مطالب درسی اشاره کرد . شاید برای شما هم پیش اومده باشه که بعد از خوندن یک مبحث دچار استرس کنکور شده و احساس کنید که یکسری از قسمت های اون مبحث رو فراموش کردین ، وقتی شما خلاصه اون مبحث رو داشته باشین با خوندن خلاصه خودتون می تونین تو زمان کوتاهی همه نکات مهم رو مرور کنین .
افزایش دقت در مطالعه
زمانی که تصمیم به نوشتن خلاصه داشته باشین ، از قبل می دونین که قراره بعد از خوندن مبحث مورد نظرتون هر چی یاد گرفتین و تو ذهنتون هستش رو وارد دفتر خلاصه نویسی تون کنین ، بنابراین حین مطالعه تمرکز بیشتری روی متن دارین که این کار باعث افزایش اعتماد به نفس تو درس خوندتون هم میشه .
استفاده از خلاصه نویسی در شب امتحان
با توجه به حجم کتاب درسی ، شب امتحان شاید فقط فرصت یک بار خوندن کل کتاب رو داشته باشین . خلاصه نویسی تو این مواقع بهتون کمک می‌کنه تا مطالب اصلی و کلیدی رو بتونین چند بار خونده و زمان برای حل تمرین بیشتر داشته باشین .
استفاده از خلاصه نویسی در دوران جمع بندی
خب میرسیم به دلیل اصلی و مهم ترین ویژگی خلاصه نویسی !! تو دوران جمع بندی اکثر بچه ها تصمیم دارن تا همه مطالبی که خوندن رو یکبار مرور کنن . داوطلبایی که در طول سال خلاصه مباحثی رو که خوندن رو نوشته باشن توی اون مرحله با استفاده از خلاصه های خودشون به بهترین شکل ممکن دروس رو دوره می کنن حتی ممکنه بتونن چندین بار هم دوره مباحث رو انجام بدن . تو دوران جمع بندی هر کسی خلاصه های بهتری داشته باشه موفق تره و هر کسی توی اون دوره موفق تر باشه ، قطعا نتیجه بهتری رو دست میاره .
مرور های کوتاه و آسان
به خاطر حجم زیاد مباحث درسی قطعا مطالعه و مرور چند بار مباحث درسی از روی کتاب کار وقت گیری به حساب میاد . از طرفی هر چی جلوتر میریم به خاطر این حجم زیاد مباحث مطالب قبلی در صورتی که تکرار نشن کم کم فراموش میشن اما داشتن خلاصه نویسی کمک می کنه تا در مدت زمان کوتاهی مطالب درسی رو مرور کرده و نقاط ضعف خودتون رو برطرف کنین .
روش های خلاصه نویسی
خلاصه نویسی انواع مختلفی داره و تو دسته هایی مثل : یادداشت برداری ، حاشیه نویسی ، خط کشی زیر جملات تقسیم بندی میشه . در این قسمت راجع به روش های مختلف خلاصه نویسی توضیح دادیم .
علامت گذاری و خط کشی زیر جملات
یکی از بهترین فنون مطالعه درگیر شدن با مطلب هستش ، علامتگذاری کردن ، سریع ترین روش برای درگیر شدن با اون مبحث محسوب میشه که همزمان با مطالعه نکات مهم رو هم مشخص می کنه . تو این روش زمان مطالعه یک مبحث اگه جایی براتون سوال پیش اومد یا مطلب رو کامل متوجه نشدین ، از علامت سوال ( ؟ ) استفاده کنین .
هرجا احساس کردین که از نظرتون مطلب مهمی هستش یا به نکته خاصی اشاره داشته باشه علامت تعجب بزارین ( ! ) ، جایی که به یک کلمه کلیدی برخوردین دور اون کلمه خط بکشین ، پاراگراف های مهم رو با علامت ( * ) مشخص کنین . استفاده از این خلاصه نویسی کمک می کنه تا زمان مطالعه های بعدی یا مرور مطالب ، نکات مهم و مشکلاتتون رو دوباره ببینین و با دقت بیشتری مطالعه کنین ، توجه داشته باشین که در این روش بیشتر از حافظه دیداریتون استفاده میشه .
حاشیه نویسی
هدف از نوشتن هر مطلبی ، انتقال یکسری مطالب جدید و مهم به مخاطب هستش . برای این که این انتقال به طور کامل و مطلوبی انجام بگیره سعی می کنن که به همراه مثال و داستان توضیح داده بشه . دومین نوع خلاصه نویسی ، حاشیه نویسی هستش ، تو این نو ع از خلاصه نویسی بهتره تا کلیدی ترین کلمات هر پاراگراف رو استخراج کرده و به زبان خودتون در 2 تا 3 خط تو حاشیه کتاب یا جزوتون توضیح بدین .
توجه داشته باشین که این نوع از خلاصه نویسی به خاطر استخراج کردن کلمات کلیدی متن و نگارش اون به زبان خودتون به تمرکز بیشتر ، دقت ، قدرت حفظ کردن و یادگیری بهترتون کمک می کنه .
یادداشت برداری
اصلی ترین نوع خلاصه نویسی ، یادداشت برداریه که شامل برداشت کلیدی ترین مفاهیم هر مطلب و یادداشت کردن اون به زبان خودتون به همراه یک مثال برای تثبیت کامل مطلب در زمان مرور مجدد هستش . برای انجام این نوع از خلاصه نویسی لازمه تا حتما یک دفتر به عنوان دفتر خلاصه نویسی برای خودتون تهیه کنین .
به هیچ عنوان خلاصه هاتون رو در برگه های پراکنده ننویسین چون با گذشت زمان حجم این یادداشت ها زیاد شده و ممکنه ترتیب شون به هم بخوره ، که در این صورت مرتب کردن این حجم از خلاصه ها کاری زمان بر هستش که انرژی زیادی رو ازتون می گیره .
برای اطلاع از روش ها و تکنیک های تست زنی پیشنهاد می کنیم حتما مقاله زیر رو بخونین .
تکنیک های لازم برای خلاصه نویسی بهتر
همونطور که گفتیم ، خلاصه نویسی روش های متفاوتی داره که داوطلبا باید بسته به شرایط خودشون و مبحثی که می خوان مطالعه کنن اقدام به نوشتن خلاصه کنن . برای نوشتن هر خلاصه ای لازمه تا یکسری اصول رو رعایت کنن ، در این قسمت کاربردی ترین تکنیک های خلاصه نویسی گفته شده :
زبان نوشتاری مناسب برای خلاصه نویسی
یکی از معروف ترین و پر کاربردترین تکنیک های خلاصه نویسی که خیلیا از اون استفاده می کنن ، تغییر لحن متن مطالعه شده ، هستش . برای هممون پیش اومده که مطلبی رو چندین بار خوندیم اما متوجه نشدیم وقتی که همون متن رو یکی از همکلاسی ها به زبون خودش و بیان ساده تری میگه خیلی راحت متوجه میشیم ، نتیجه می گیریم که بهتره لحن نوشتن خلاصه کاملا ساده و نزدیک به زبان گفتار باشه چون زمانی که مطلبی رو به زبان خودمون بخونیم مسلما حفظ کردن و یادآوری اون برامون ساده تر هستش .
استفاده از کلمات هم معنی و ساده تر به جای کلمات سخت
خیلی مواقع پیش اومده که زمان مطالعه با یکسری کلمات برخورد کردیم که نتونستیم به راحتی اون رو یادگرفته و حفظ کنیم یا حتی گاهی مواقع معنیش رو هم نمی دونستیم . اگه با این مشکل مواجه شدین بهتون پیشنهاد می کنیم تا از کلمات هم معنی با اون کلمه استفاده کنید . سعی کنین کلماتی رو انتخاب کنید که به یاد سپردن و به خاطر آوردن اون برای شما مشکل نباشه .
استفاده از کلمات و نکات کلیدی و مهم
کلمات کلیدی نقش خیلی مهمی رو در خلاصه نویسی ایفا می کنن و تاکید کردن روی اونها خیلی اهمیت داره . یکی از کارهایی که زمان خلاصه نویسی باید انجام بدیم اینه که باید دنبال کلمات کلیدی و نکات اصلی در متن باشیم . خلاصه نویسی نسخه کوتاه شده از متن اصلی هستش بنابراین نکات مهم متن حتما باید در اون باشه .
اسم ها ، اعداد ، نقل قول ها ، تاریخ و مکان‌ها معمولا از مهمترین بخش‌های یک متن به حساب میان و اهمیت زیادی دارن . یکی از راههای پیدا کردن کلمات کلیدی در متن ، استفاده از سوالات و تمرین‌های مربوط به اون متن در انتهای درس هستش .
مطالعه کامل متن قبل از شروع خلاصه نویسی
قبل از شروع خلاصه نویسی حتما یک بار متن اصلی مبحث مورد نظرتون رو بطور کامل بخونین ، این کار باعث میشه تا شما یک دید کلی نسبت به اون متن پیدا کرده و خیلی راحت تر بتونین خلاصه نویسی رو انجام بدین . پیش مطالعه متن قبل از خلاصه نویسی به شما کمک می کنه تا راحت تر بتونین مطالب و نکات اصلی متن رو پیدا کنین . سعی کنین زمان خوندن متن زیر نکات مهم خط بکشید تا زمان خلاصه نویسی راحت تر اونها رو پیدا کرده و ازشون استفاده کنین .
پرهیز از توضیحات اضافی
خیلی از دانش آموزا زمان خلاصه نویسی کردن متن دچار وسواس مطالعاتی شده و سعی می کنن تمام مطلب رو در خلاصه خودشون بیارن ، این کار باعث میشه که در نهایت حجم خلاصه نویسی شون با متن اصلی تقریبا برابر بشه . توجه داشته باشین که خلاصه نویسی یعنی نوشتن نکات مهم و کلیدی به همراه یک مثال برای تفهیم کامل خلاصه تون .
خلاصه نویسی خوب نوشته ای هستش که تا حد امکان مختصر و مفید باشه بنابراین خلاصه نویسی باید به نوعی نوشته بشه که با خوندن اون یاد جزئیات مهم متن بیفتیم و هم چنین علاوه زمان مرور و مطالعه ی دوباره دچار گیجی و ابهام نشیم .
خلاصه نویسی ایده آل
کارشناسای تحصیلیکو بطور کلی برای اینکه یک خلاصه کاملا جامع و مطابق با شرایط علمی خودتون داشته باشین بهتون توصیه می کنن تا خلاصه هاتون رو به این شکل بنویسین : بعد از نوشتن خلاصه هر مبحث با استفادهاز تکنیک های گفته شده ، یک مثال برای تفهیم بیشتر بیارین ، صفحه بعدی رو خالی گذاشته چون خلاصه نویسی هر مبحث باید منسجم و کنار هم قرار بگیره .
ممکنه در بازه های مرور ، جمع بندی ، تست های تکمیلی و دوره مبحث مورد نظرتون به نکته ای بر بخورین که مهم باشه با این کار می تونین این نکات رو بطور پیوسته و در کنار خلاصه خودتون داشته باشین تا زمان مرور مجدد با مشکل مواجه نشین و بهتر به خاطر بسپارین .